Кити Георгиевна Мачабели (груз. კიტი მაჩაბელი, род. 25 октября 1931, Тифлис) — грузинский советский учёный-искусствовед.

Биография

В 1955 году окончила исторический факультет Тбилисского государственного университета.

С 1960 года работает в Академии наук Грузинской ССР.

Доктор искусствоведения (1973), тема диссертации «Торевтика древней Грузии: по материалам первых веков нашей эры»[1]. Сотрудник Института истории грузинского искусства, в 1999—2006 годах — заведующая отделом декоративно-прикладного искусства. Область научных исследований — поздняя античность и дохристианское искусство (пластика), генезис грузинского христианского искусства, металлическая скульптура, христианская иконография, современное грузинское изобразительное искусство.

Преподаёт Тбилисской академии художеств, ведёт курс истории искусства Старого Света. Профессор (1977).

Библиография

• არმაზისხევის ვერცხლის თასი ანტინოეს გამოსახულებით, საბჭოთა ხელოვნება, N6, 1962;
• Две серебряные чаши из Армази, მოამბე, N 3, 1962;
• Les medallions italiens provenants de Georgia, Arte Lombarda, X, 1, 1965;
• ირაკლი ოჩიაურის ჭედურობა, საბჭოთა ხელოვნება, N3, 1967;
• აშოტ კუხის რელიეფი ტბეთიდან, მაცნე, N5, 1968;
• Некоторые вопросы изучения художественного серебра в позднеантичной Грузии, მაცნე, N4, 1969;
• ვერცხლის სურები არმაზიდან, ძეგლის მეგობარი, N17, 1969;
• Серебряные фиалы из Армази, Тб., 1970;
• Ираклий Очиаури, М., 1971;
• ვერცხლის პატერა არმაზისხევიდან, ძეგლის მეგობარი, N26, 1972;
• ვერცხლის ლანგარი ურეკიდან, ძეგლის მეგობარი, N29, 1972;
• Группа памятников сасанидской торевтики в Грузии, მაცნე, N 3, 1972;
• ქართული გამოყენებითი ხელოვნება კრებ: ქართული სახვითი ხელოვნება, თბ., 1974;
• ალდე კაკაბაძე, საბჭოთა ხელოვნება, N10, 1974;
• გურამ გაბაშვილი, საბჭოთა ხელოვნება, N4, 1975;
• მარკუს ავრელიუსის პორტრეტი ბაგინეთიდან, საბჭოთა ხელოვნება, N7, 1975;
• ვერცხლის ჭურჭლის ფრაგმენტები ურეკიდან, ძეგლის მეგობარი, N38, 1975;
• მელითონეობის ხელოვნება ძველ საქართველოში, საბჭოთა ხელოვნება, N3, 1976;
• Позднеантичная торевтика Грузии, Тб., 1976;
• მხატვარ-კერამიკოსი რევაზ იაშვილი, საბჭოთა ხელოვნება, N7, 1976;
• La toreutique géorgienne de la fin de l‛antiquité, Bedi Kartlisa, XXXIV, 1976;
• Традиции в раннесредневековой чеканке Грузии, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977;
• ქართული საერო ოქრომჭედლობის ისტორიიდან, საბჭოთა ხელოვნება, N10, 1977;
• Основные проблемы позднеантичного искусства Грузии, Античность и античные традиции в культуре и искусстве народов Советского Востока, М.,1978;
• О грузинской светской чеканке, Средневековое искусство. Русь. Грузия, М., 1978;
• ტრადიციების პრობლემა შუა საუკუნეების ქართულ ოქრომჭედლობაში, საბჭოთა ხელოვნება, N3, 1979;N
• სასანური სურა სვანეთიდან, Ars Georgica, 8, 1980;
• ადრეული შუა საუკუნეების ქართული პლასტიკის ზოგიერთი თავისებურება, ძიებანი ქართულ სახვით ხელოვნებაში, თბ., 1981;
• Алде Какабадзе, М., 1981;
• Тбилиси-Мцхета, М., 1981 (ნ. ჯანბერიძესთან ერთად);
• სვანეთის საგანძურიდან, თბ., 1982;
• Некоторые иконографические схемы раннехристианской пластики Грузии : IV Междунар. симпоз. по груз. искусству / Кити Мачабели. — Тбилиси : Мецниереба, 1983. — 15 с.
• ძველი საქართველოს ვერცხლი, თბ., 1983;
• ძველი ქართული ლითონმქანდაკებლობის ისტორიიდან, თსსა სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 1983;
• ძველი ქართული პლასტიკის საწყისებთან (უსანეთის სტელა), საბჭოთა ხელოვნება, N10, 1984;
• სოლიკო ვირსალაძე, საბჭოთა ხელოვნება, N11, 1984;
• ქანდაკება და ქალაქი, საბჭოთა ხელოვნება, N3, 1986;
• ადრეფეოდალური ხანის ქართული პლასტიკის ძეგლი, საბჭოთა ხელოვნება, N10, 1986;
• К вопросу о восточных элементах в раннесредневековой пластике Грузии, Художественные памятники и проблемы Востока, Л-д., 1986;
• Изобразительное искусство Советской Грузии, Тб., 1987;
• ადრექრისტიანული ქართული პლასტიკის განვითარების ზოგიერთი თავისებურება, Ars Georgica, 9, 1987;
• ქვაჯვარის გამოსახულება ძველ ქართულ რელიეფზე, საბჭოთა ხელოვნება, 1, 1988;
• სტელის ფრაგმენტი სოფ. ნაღვარევიდან, მაცნე, N2, 1988;
• დავათის სტელის ადგილი შუა საუკუნეების ქართული ხელოვნების სისტემაში, საბჭოთა ხელოვნება, 3, 1989;
• ღვთისმშობლის თემა საქართველოს ადრექრისტიანულ პლასტიკაში, ქართული ხელოვნების VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989;
• Une sculpture géorgienne paléochretienne: la stele du village de Matula. Revue des études caucasiennes et caucasiennes, Paris, N 3, 1989;
• Zur Erforschung der frühchristlichen georgischen Stelen, Georgica, Heft 12, Jena-Tbilisi, 1989;
• ბიზანტია და საქართველო, ხელოვნება, N9, 1990;
• საერო პორტრეტი ადრეფეოდალურ საქართველოში, ხელოვნება, N2, 1991;
• ბრინჯაოს საცეცხლურები საქართველოში, ხელოვნება, N6, 1991;
• Les sujets évangeliquessur les stèles géorgiennes, Byzance et la Géorgie, Athènes, 1991;
• სტელის ფრაგმენტი სოფელ საცხენისიდან, Ars Georgica, 10, თბ., 1992;
• Il sistema figurativo delle stele georgiane del primo medievo, Ex Oriente Lux, Bruxelles, vol. I, 1992;
• ძველი ქრისტიანული სიმბოლიკა ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ რელიეფებზე (ჯვარი მედალიონში) ლიტერატურა და ხელოვნება, 6, 1992;
• ობიექტური კვლევისათვის, ადრეფეოდალური ხანის საქართველოს ქანდაკების სახელოსნოს განსაზღვრის ერთი ცდის შესახებ, ხელოვნება, 9-10, 1992;
• ქრისტიანული თემები ძველ ქართულ პლასტიკაში (ბრდაძორის ქვასვეტი), ხელოვნება, 2, 1993;
• ადრეული შუა საუკუნეების საერო პორტრეტის ისტორიიდან, ლიტერატურა და ხელოვნება, 1, 1993;
• ძველი ქრისტიანული სიმბოლიკა ქართულ ქვასვეტებზე, სპექტრი, N1-2, 1993;
• ბორის ციბაძე, ხელოვნება, N1-3, 1994;
• ლუი რეო «შუა საუკუნეების რელიგიური ხელოვნება», ხელოვნება, N4-5, 1995;
• სახარების თემები ქართულ ქვასვეტებზე, ძეგლის მეგობარი, N2, 1996;
• La Géorgie et le monde de Byzance (VIe-VIIe ss.), თსუ საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები, თბ., 1996;
• Reliefs on Georgian Stelae within the System of Early Byzantine Arts. Byzantine Studies. Selected Papers, Art History, vol.3, Moscow, 1996;
• Stèles Géorgiennes en pierre, Lugano, 1997;
• Ein Werk der europaischen Kleinkunst in Swanetien. Georgica, Heft 20, Yena, 1997;
• ქართული ქვაჯვარები, თბ., 1998;
• პორტრეტი ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ პლასტიკაში (V—VI სს.). ლიტერატურა და ხელოვნება, 4, 1998;
• Early Medieval Stelae in Georgia in the Context of East Christian Art, Iberica Caucasica, I, Curzon Press, 1998;
• ქართული ჭედური ხატების ისტორიისათვის, ხელოვნება, N5-6, 1999;
• ბიბლიური თემები ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ პლასტიკაში, თსუ 80 წლისთავისადმი მიძღვნილი სამეცნ. კონფერენციის მასალები, თბ., 1999;
• Remarques sur l iconographie de la Crucifixion sur les stèles géorgiennes. Byzantion, LXX, Bruxelles, 2000;
• ქართული ჭედური ხატების ზოგიერთი ასპექტი, თსუ «სამეცნიერო შრომების კრებული», 2000;
• რწმენის ნიშანსვეტები, მნათობი, N1-2, 2000;
• საქართველო და ბიზანტიური სამყარო, საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ნარკვევები, 6, თბ., 2001;
• Фрагмент стелы из селения Сацхениси, Памятники Культуры. Новые Открытия, М., 2001;
• Georgia and the Byzantine World. Artistic Aspects. Perception of Byzantium and Its Neighbors, New York, 2001;
• შედევრები და საუკუნეები, თბ., 2001;
• დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოვნების კვლევა გ. ჩუბინაშვილის სახ. ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტში, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, I, თბ., 2001;
• ღმრთისმშობლის ხატი ადრექრისტიანულ ქართულ ქვასვეტებზე, Ars Georgica, 11, 2001;
• მანაბა მაჰომედოვა, ალბომის შესავალი ტექსტი, მახაჩყალა, 2002;
• ახალი მასალები ქართული კოსტიუმის ისტორიისათვის, მნათობი, N5-6, 2002;
• საქართველო და აღმოსავლურქრისტიანული სამყარო, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, II, 2002;
• ღმრთისმშობელი — მცირე ორანტა ქართულ ჭედურობაში, საქართველოს სიძველენი, N4-5, თბ., 2003;
• Les croix en pierre géorgiennes et leur place dans l‛ art du Haut Moyen Âge, ΛΑΜΠΉΔΏΝ, t. 2, Ateni, 2003;
• ღმრთისმშობელი — ოდიგიტრიის ერთი ვერსიის შესახებ ქართულ ჭედურობაში, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, III, თბ., 2004;
• ღმრთისმშობელი — მცირე ორანტა ქართულ ჭედურობაში, საქართველოს სიძველენი, N4-5, 2003;
• უძველესი ლიტურგიკული ნივთები საქართველოში — ბრინჯაოს საცეცხლურები, ლოგოს, III, 2004;
• ქართული ქრისტიანული ხელოვნების გენეზისისათვის, «ქრისტიანობის ოცი საუკუნე საქართველოში», 2004;
• Об одном образе Богоматери в грузинской чеканке, Zograf, N 30, 2004-05;
• გ. ჩუბინაშვილი და ქართული ჭედური ხელოვნების სათავეების საკითხები, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, IV, 2005;
• ქრისტიანული იკონოგრაფიის ჩამოყალიბების საკითხისათვის (შობისა და ნათლისღების კომპოზიციები ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ რელიეფებზე, საქართველოს სიძველენი, 9, 2006;
• Изображение Гроба Господня на памятнике раннесредневекового грузинского искусствва. ПКНО, М.,2006;
• ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, ქვის რელიეფები, თბ., 2008 (თანაავტორი);
• ადრეული შუა საუკუნეების ქართული ქვაჯვარები, თბ., 2008

Литература

Примечания

Ссылки

• კიტი მაჩაბელი
• მაჩაბელი კიტი